Erik Wong, ontwerper en docent

Voor deel acht in deze serie, praat ik met Erik Wong, ontwerper, docent aan de Rietveld academie en motor achter Wongema. Wongema is een werkplek en dorpscafé in Hornhuizen, Noordwest Groningen, aan het einde van de wereld, waar ik samen met Erik, sinds enkele jaren Artist’s Way weekenden organiseer.

Hoe ziet Wong het creatieve proces? Wat doet deze plek met mensen? Heeft hij nog tips voor makers?

Iedereen een jaar op de kunstacademie

Iedereen heeft creativiteit in zich, je hebt in je leven voortdurend strategieën nodig. Je moet iemand verleiden, je moet een burenruzie oplossen of je moet iemand overhalen om iets te doen. Hoe pak je dat aan? Op de Rietveld, de school waar ik les geef, wordt dat heel erg op de spits gedreven. Steeds opnieuw die vraag: hoe kom je van niets tot iets dat functioneert. Dat is gewoon fantastisch, in die zin gun ik iedereen die school.

Ik vind het interessant om te zien, hoe studenten daarmee omgaan. Als je ambitie te groot is, of je kiest oplossingen die niet bij jou passen, dan lukt het niet. Soms moet  je inzetten op dat wat je niet kan, maar soms kun je daar beter op een elegante manier  omheen bewegen. Dat is eigenlijk wat je leert op zo’n school: hoe zet ik mijn kennis en talenten in.

Denk als een regisseur

Erik Wong

Zelf loop ik permanent vast. Maar ik kan dingen heel goed oplossen. Ik vind mezelf heel lui, ik weet goed wat ik wel en niet kan en daar doe ik het mee. Dat is ook mijn kracht. Al heel jong dacht ik als een art director, als een regisseur. Als ik iets niet kon of ik had daar de ruimte niet voor in mijn hoofd, dan vroeg ik andere mensen om dat te doen. Op die manier ben ik ook afgestudeerd, Ik trok wel aan de touwtjes, maar ik gaf best veel ruimte aan anderen. Dat ben ik  altijd blijven doen.

On the road

Ik heb vroeger best veel gereisd, ik ben iemand die graag on the road is. Op reis heb je een soort gevoeligheid, dan kijk je anders en dan kan een plek heel belangrijk zijn. Het leek mij leuk om ooit zelf een plek in te richten en te beheren. En hier in Noordwest Groningen, keek ik letterlijk tegen een leeg pand aan, omdat ik er tegenover woonde. Dat pand zou gesloopt worden, dus er moest iets gebeuren. Dat zijn typisch situaties die mij in beweging zetten. Het was alles of niks: of ik zou dat pand nieuw leven geven of ik zou het voorbij laten gaan en dan was het gewoon gesloopt. Ik stel mezelf dan de vraag: wat als je dit niet doet? En toen voelde ik dat ik dan spijt zou krijgen, dus ik heb het gedaan.

Monorealiteit

Ik zag al snel dat die plek een mooi contrast is met de grote stad, zoals Amsterdam. In de stad zijn prikkels, daar is cultuur, daar zijn de uitdagingen, en ook problemen om te worden opgelost. Dat maakt de stad  aantrekkelijk, daarom staan kunstacademies ook in daar. Maar het kan ook  verstikkend zijn om altijd in dat stedelijke, overprikkelde milieu te werken. Waar je ook kijkt, er gebeuren altijd twintig dingen tegelijk om je heen en je kan je ook nog eens honderd andere dingen voorstellen die kunnen gebeuren. Wongema is een heel andere wereld. Daar is een soort monorealiteit. Als je daar uit het raam kijkt en er vliegt een vogel van de ene boom naar de andere dan is dat het enige dat gebeurt op dat moment. Daardoor ontstaat ruimte voor denken en  reflectie. Je doet een stap terug en kijkt: wat ben ik eigenlijk aan het doen en waarom? Dat hoeft niet dramatisch te zijn, maar het is wel belangrijk.

Artist’s Way

Het leuke van Artist’ Way weekenden vind ik dat de deelnemers zo verschillend zijn. Mensen komen vaak omdat ze vast zitten. Er is een blokkade of ze komen ergens niet toe. Dat zijn universele processen, dat kent iedereen en daardoor is er ook veel herkenning. Bijzondere in Wongema is dat je geen kant op kunt, je deelt samen een huis voor een weekend. Er is genoeg ruimte om je eigen ding te doen, maar je komt elkaar ook tegen, dat is een mooie combinatie. In zo’n weekend gebeurt altijd best veel, heb ik het idee.

Spijbelen

Ik krijg ook vaak de vraag van individuen of ze mogen komen werken in Wongema, maar om eenlingen onderdak te bieden, daar is het pand te groot voor, dat is niet rendabel. Daarom zijn er nu werkweekenden. Je stapt even uit je dagelijks leven en je geeft over aan een ander ritme en je kunt in alle rust werken aan je eigen dingen. Geen afleiding, om je heen dat landschap met niets dan leegte. Op gezette tijden staat er een bord eten voor je neus en er wacht een knisperend opgemaakt bed op je. Dan kun je meters maken, of niet, want spijbelen is voor ons ook werken.

Nieuw Wongema

Nadat ik Wongema tien jaar had gerund, heb ik gezocht naar nieuwe herbergiers. Dat is gelukt, met financiële steun van boeren uit de buurt heeft een stichting het pand kunnen kopen. Wongema gaat door. En ik ben weer vrij voor nieuwe avonturen.


Meer weten over Wongema? Kijk hier 

Kijk hier naar één van de nieuwe avonturen van Wong: Op zoek naar het pluriversum voor het Nieuwe Instituut.

Wil je ook een keer mee naar een Artist’s Way Weekend in Wongema?
Je kunt je hier inschrijven: https://theartistsway.info/product/artists-way-weekend-wongema/