Naar aanleiding van de expositie over Johan van der Keuken in EYE (te zien tot en met 9 juni 2013) was er een avond over projecten op de grens van film en fotografie. Daar vertelde ook Kadir van Lohuizen (opnieuw) over zijn reis over de 28.000 km lange Pan American Highway. Het blijft een indrukwekkend verhaal. Niet alleen maakte hij tijdens deze reis, die een jaar duurde, prachtige foto’s, hij ontwikkelde ook een nieuwe vorm van journalistiek. Nu ben ik niet zo van de vernieuwing. Op de kunstacademie heb ik te veel werk gezien, waarbij vernieuwing het belangrijkste doel leek te zijn. Maar Kadir had een plan en kranten hebben steeds minder budget. Hoe overleef je dan als documentaire fotograaf? Kadir ontwikkelde samen met Paradox een app voor de I-Pad waardoor je zijn reis live kon volgen. Dat was indertijd zo nieuw, dat het vele andere deuren opende. De VPRO radio kreeg interesse en er kwam een blog. Dat betekende dat Kadir van Lohuizen ging schrijven en radio documentaires ging maken, waar hij weinig ervaring mee had, een mooi voorbeeld van iemand die niet aarzelt om uit zijn comfort zone te treden als een verhaal daar om vraagt.
Een paar weken geleden, in Groningen had ik al het gevoel aan het einde van de wereld te zijn, maar tijdens het zien van de foto’s van ViaPanam van Kadir van Lohuizen wist ik wel beter.
Wat dreef Kadir van Lohuizen? Op zijn tocht dwars door Zuid en Noord Amerika visualiseert hij de oorzaken en effecten van migratie. Hij was zoals hij zegt: “op zoek naar het hoe en waarom mensen besluiten te migreren, iets dat zo oud is als de mensheid en waar wij in Europa en Amerika op dit moment nogal panisch over doen, alsof het een nieuw fenomeen is.” Mensen verlaten niet huis en haard en familie zonder reden. Het is jammer dat er zo veel angst is voor de ‘vreemdelingen’ die aankomen in ons land. Helemaal als je beseft dat migranten in wezen vooral goede dingen brengen, zoals Ian Goldin dat zo mooi verwoordde voor VPRO Tegenlicht:
“Migranten gaan vooral naar naburige landen, waar ze een positieve bijdrage leveren aan de economie…. Ze brengen dynamiek en een innovatief klimaat met zich mee. Volgens Goldin is het niet voor niets dat veel nobelprijswinnaars migranten zijn. Het zijn de uitvinders die aan de rand van de maatschappij staan. Silicon Valley is daar een voorbeeld van.”
Mensen die in moeilijke situaties, niet bij de pakken neerzitten maar zich buiten hun comfort zone bewegen, geven blijk van enorm veel creativiteit. Ik weet dat het zo werkt; dat het avontuur net buiten je comfort zone ligt en dat wat in eerste instantie een probleem lijkt, soms heel veel kan opleveren. Voorlopig ben ik nog niet van plan te emigreren, maar wel om, waar nodig, de grenzen van wat mogelijk lijkt meer op te zoeken.